Schuldgevoel bij scheiding als mama of papa
![]()
De scheiding van E. en R. als ouders van T.
Intussen anderhalf jaar geleden ontmoette ik E. & R. voor het laatst. Toen om via bemiddeling aan hun relatie te werken, waarin de spanningen hoog opliepen in meningsverschillen over hun zoontje T.
Nu namen ze de beslissing om uit elkaar te gaan. Enigszins ongerust toch wel bereid ik het gesprek voor. Met in mijn herinnering twee ouders met totaal verschillende opvoedingsvisies.
Ik ontmoet hun echter onverwacht in alle rust, een beetje verslagen. Allebei hunkerend naar handvaten om de scheiding voor hun zoon zo goed mogelijk te laten verlopen. Tegen mijn verwachting in verbonden in hun ouderschap nu hun partnerschap was weggevallen.
Eerst praat ik met hen over de scheiding, hoe hun verhaal sinds de laatste keer dat ik hen zag verderliep.
‘De spanning bleef zich opbouwen. Door de coronamaatregelen werkte ik thuis, waardoor we nog meer op mekaars kap zaten. We konden niets meer van elkaar verdragen en leefden voortdurend in ruzie. Ik kon gewoon niet meer.’
‘Enkele weken geleden spraken we het dan eindelijk uit. Dat we uit elkaar zouden gaan. Anders dan vorige keren was het nu echt.’
‘Eindelijk, hoor ik je zeggen?’
Ze knikken allebei.
‘Sinds die dag is er rust. Heel gek. We kunnen mekaar weer verdragen. De spanning is er van af. We verstaan elkaar weer beter, hoe bizar dat ook klinkt.’
Ze zitten nu natuurlijk bij mij met een andere vraag dan toen. Onderling als ouders een regeling uitwerken voor T. Wat ze daarover al hebben besproken, vraag ik hen. Weinig, zeggen ze.
‘We ontwijken het thema precies een beetje. Maar ik heb een appartement gehuurd en verhuis binnenkort, dus het wordt wel tijd. We hebben T. Nog niet verteld dat we uit elkaar gaan, omdat we jouw advies willen.’
Zonder enige moeite komt hun wens naar boven om de verblijfsregeling af te stemmen op het werkschema van papa, om te werken met een kindrekening,...dus ik maak me weinig zorgen over de regeling op zich.
Het lijkt ook niet zozeer dat waarmee ze worstelen. Het is eerder de emotionele druk die ze voelen, de gevoelens als mama en papa ten aanzien van hun zoon waarmee ze worstelen.
Ze willen allebei zoveel zorg dragen voor T., er alles aan doen dat er voor hem zo weinig mogelijk verandert.
En dan komt het...intens verdriet...bij allebei.
‘Ik voel me zo schuldig. Wat doen we ons kind aan door uit elkaar te gaan’, zegt mama.
‘We hebben gefaald als ouders’, zegt papa.
Het raakt me diep. Want ik hoor het zo vaak.
Schuldgevoel tegenover je kind bij scheiding
Over scheiden wordt veel geschreven. Vaak over de zgn. ‘vechtscheidingen’ of situaties waarin kinderen verwikkeld geraken in strijd. Of je leest net over de sprookjesachtige scheidingsverhalen, die voor kinderen dan de ideale tussenoplossing zouden zijn maar voor vele ouders een onhaalbaar ideaalbeeld zijn.
Als die beeldvorming draagt bij aan overtuigingen dat een "klassieke" scheiding altijd problematisch is voor een kind.
Een ideale voedingsbodem voor schuldgevoel als mama of papa. Het idee dat je je kind tekort doet door uit elkaar te gaan. Dat je je kind opzadelt met de gevolgen van jouw falen. Een hele zware last om te dragen. Te zwaar.
Ik vervang 'negatieve' woorden graag door positieve. Omdat ik geloof dat je er altijd baat bij hebt om in je kracht te gaan staan door je macht te grijpen, eerder dan je over te geven aan onmacht.
Doe ik die oefening voor het woord "schuldgevoel", dan kom ik terecht bij "verantwoordelijkheid". Toevallig of niet ook een woord dat fantastisch goed past bij ouderschap. Als ouder draag je samen met de andere ouder de verantwoordelijkheid voor de zorg en opvoeding van je kind. Dat blijft zo als jullie uit elkaar gaan.
Scheiden heeft pijnlijke gevolgen voor je kind, die ook jij niet ongedaan kan maken. Terwijl schuldgevoel je brengt in een dynamiek waarin je voortdurend het gevoel hebt iets goed te moeten maken, ga je je over-verantwoordelijk voelen. Té veel verantwoordelijkheid nemen dus, en je kind ruimte ontnemen om volledig zichzelf te zijn, eigen gevoelens & behoeften te laten spreken. Het omgekeerde zou evenmin ideaal zijn: geef je de andere ouder ten volle de schuld, dan ga je je onder-verantwoordelijk gedragen. Dan geef je een stukje van je terrein als mama of papa prijs bij wijze van spreken, waardoor je kind verantwoordelijkheid te dragen krijgt die eigenlijk bij jou als ouder toebehoort.
Je verantwoordelijkheid nemen in de context van scheiding betekent dus heel eenvoudig gezegd: zoals voorheen ten volle de zorg dragen voor je kind, zó dat je de negatieve gevolgen beperkt. De impact niet ontkennen, niet minimaliseren, niet overdrijven, maar laten bestaan zoals ze is. Je kind als mama of papa de handvaten aanreiken om het verdriet en verlies een plaats te geven. Vanuit het vertrouwen dat jullie samen ouders blijven, en je kind op jullie allebei kan blijven rekenen.
Want, meer dan onder een scheiding, lijden kinderen vooral onder conflict tussen ouders na scheiding. Onder situaties waarin het niet meer volledig zichzelf kan zijn, of de veiligheid van een betrokken en liefdevolle relatie met twee ouders verliest.
Een scheiding is een ingrijpende verlieservaring, ook voor een kind. Zowat alles dat vertrouwd is verandert, en het vraagt veerkracht van een kind om de nieuwe situatie te aanvaarden en er aan te wennen.
Maar....als ouders heb je veelal zelf in de hand hoe je kind de scheiding verwerkt.
Je kan je kind niet sparen van verlieservaringen en verdriet in het leven. Wel kan je je kind een kader aanreiken om met verdriet en verlies om te gaan. In de context van een scheiding vraagt dat een beetje een "dubbele" aanpak.
Want de eerste stap is dat je jezelf hoort te kunnen zien als enerzijds partner die gaat scheiden, en anderzijds als ouder die je samen met de andere ouder van je kind blijft. Door die opsplitsing te maken schep je voor je kind een veilig kader om met zijn/haar verdriet en verlies om te gaan. Een kader waarin het zeker is dat het geen van jullie beide zal verliezen, en eigen gevoelens kan en mag hebben over de scheiding.
Het is op persoonlijk vlak volgens mij één van de meest ingrijpende gebeurtenissen, omdat de impact ongelooflijk verstrekkend is. Bekeken vanuit de impact op je kind zal je mij steevast horen zeggen dat je als ouder, en liefs natuurlijk samen, heel veel invloed hebt. Die je positief kan aanwenden om te vermijden dat je kind lijdt.
Schuldgevoel draagt weinig bij aan je opvoeding, wat niet wil zeggen dat je je niet verantwoordelijk kan en mag voelen voor de pijn en het verdriet van je kind. Vanuit schuldgevoel ben je machteloos, verantwoordelijkheid geeft je kracht, die kan je nemen. What’s in a word kan je zeggen, maar het is een wereld van verschil.
Is scheiden altijd het minst goede alternatief?
Nee, volgens mij niet. Daar is dit ouderkoppel voor mij het sprekende voorbeeld van. Zij leefden al jaren in voortdurende spanning. In die mate dat hun zoon er ook op school al zorgen over uitte. De partnerrelatie drukte ook op hun ouderrelatie.
Lijden kinderen altijd onder de scheiding?
Kinderen hebben tijd nodig om het verlies te verwerken en te wennen aan de verandering.
Ze hebben nood aan geruststelling en emotionele veiligheid: dat ze ondanks de partnerscheiding twee ouders zullen houden. Met wie ze een betrokken en liefdevolle relatie kunnen en mogen houden.
Zolang ouders er zorg voor dragen dat ze minstens daar allebei actief aan meewerken leggen ze de basis voor een gelukkige toekomst van hun kind.
Is dat gemakkelijk?
Neen. Dat is waarom ik de grootst mogelijke voorstander ben van bemiddeling. Om enerzijds stevige fundamenten te leggen voor het ouderschap na scheiding. Anderzijds te zorgen dat de scheidingsregeling evenwichtig en respectvol in onderling overleg wordt uitgewerkt, zodat er geen voedingsbodem ontstaat voor toekomstig conflict.
Waarom bemiddeling? Omdat een scheiding te veel van vanalles is om alleen maar juridisch aan te pakken.
Over de meerderheid van de scheidingsverhalen waar ik dagelijks aan mag meeschrijven lees of hoor je weinig. En dat is jammer. Want ze zijn niet alleen talrijk, ze zouden ook de beeldvorming over scheiden nuanceren en relativeren.
Ik kan en wil de impact van een scheiding op je kind niet minimaliseren. Elke verlieservaring is ingrijpend voor een kind. Zo ook een scheiding.
Anderzijds wil ik normaliseren, omdat ik merk dat de druk op veel ouders bijzonder groot is. De meeste ouders die ik ontmoet, zoniet alle, willen het bijzonder goed doen. Worstelen zelf met de grote verantwoordelijkheid die zij dragen ten aanzien van hun kind.
De eerste beslisser evenzeer als de partner die de scheiding misschien helemaal niet wilde. Er is op persoonlijk vlak een proces af te leggen om te aanvaarden, rouwen, verwerken,...er valt vaak op juridisch en praktisch vlak heel wat te regelen.
En... dan is er ook nog de impact op het ouderschap en je kind.
Niet min dus!
Als bemiddelaar focus ik op alles.
Ik hoor en zie jou, in jouw verdriet.
Ik heb oog en oor voor je kind, en help jullie zoeken naar hoe je het belang van je kind het best dient.
De wet en het recht vormen een leidraad, maar geen keurslijf voor jullie regeling. Jullie werken samen op maat afspraken uit, waarin regels creatief vertaald worden naar wat voor jullie werkt.
Deel met je vrienden:
Hoe vermijd je negatieve gevolgen van de scheiding voor je kind ?
In het leven van een kind verandert veel als ouders uit elkaar gaan. In deze blogpost geef ik gedeeltelijk antwoord op de vraag hoe je kan vermijden dat je kind lijdt. Ik baseer me dit keer hoofdzakelijk op wetenschappelijk onderzoek in Vlaanderen, aangevuld met ervaringen uit mijn bemiddelingspraktijk.
Scheiden als partners, niet als ouders: Living Together Apart
In haar zoektocht naar houvast & inspiratie ontmoet ik een partner-mama. Ze gaat samen met de papa van haar kinderen een toekomst tegemoet waarin ze niet langer partners zullen zijn, maar wel nog heel actief samen ouders. Ze blijven ondanks hun scheiding onder één dak wonen, gaan co-housen dus. Ons gesprek ging over hóe ze hun nieuwe leven kunnen organiseren; haar emoties en onzekerheden; en de verwerking van de breuk. Én haar wens om ‘lotgenoten’ te ontmoeten. Een vraag die ik wel vaker krijg.
Gescheiden als partners, samen ouders
Samen ouders zijn na scheiding...uit elkaar gaan als partners, maar niet als ouders...het belang van je kind centraal stellen bij scheiding...Het is lastig, maar tegelijk ook eenvoudig...
Scheiden of blijven?
Aan de beslissing om uit elkaar te gaan gaat een lange periode van twijfel tussen scheiden of blijven vooraf. Wanneer ben je zeker genoeg? Waar kan je terecht met je vragen?
Samen scheiden...kan elk koppel dat?
Samen scheiden. Mekaar loslaten en tegelijk samenwerken aan een nieuwe toekomst. Hoe doe je dat? En kan iedereen dat? Ik deel graag mijn ervaringen als bemiddelaar, omdat ik het iedereen toewens.
Hoofd & hart gescheiden...
Een ietwat andere blogpost misschien dan je zou verwachten op een webpagina over scheiden. Nochtans is dit het soort scheiding, minstens innerlijk conflict dat ieder van ons wel eens meemaakt volgens mij. Tussen hart & hoofd. En in het gedicht vind ik veel analogie terug tussen de andere, de 'échte' scheidingen ook.
Een huis kopen als de scheiding nog niet rond is?
Kan ik al een eigen huis kopen als de scheiding nog niet rond is? Die vraag wordt ook in het kader van scheidingsbemiddeling vaak gesteld.
Scheiden als partners, niet als ouders.
Jullie gaan uit elkaar...dat is heftig. En natuurlijk heeft een scheiding ook gevolgen voor je kind.
Mag je kind kiezen vanaf 12 jaar bij wie het woont?
Heeft je kind vanaf 12 jaar een beslissende stem in de verblijfsregeling? Ik zet het voor je op een rij.
De mindset van een (scheidings)professional
Mag je kind zelf zijn domicilie wijzigen als het ouder is dan 18 jaar?
Bij scheiding wordt ook geregeld welke verblijfsregeling geldt en waar het domicilie van je kind staat. Maar wat als je kind meerderjarig is of wordt?
De beste verblijfsregeling voor je kind bij scheiding?
Eén van de grote beslissingen om als ouders te nemen bij scheiding is de wijze waarop jullie het verblijf van je kind regelen. Hoe doe je dat best?
Hoe vertel ik mijn partner dat ik wil scheiden? De scheidingsmelding
Je wil je partner te vertellen dat je wil scheiden...maar hoe begin je daar aan…? Een goede scheidingsmelding is cruciaal. Ik ben overtuigd dat veel vechtscheidingen ontstaan in dit moment en de periode die er op volgt. Begrijpelijk dat je dat moeilijk vindt. Ik deel enkele tips.
Snel scheiden of tijd nemen?
Dikwijls leeft de wens om snel alles te regelen eens de beslissing om uit elkaar te gaan genomen werd. Regelmatig zelfs bij de partner die eigenlijk niet wilde scheiden. Je zal me niet horen zeggen dat het altijd een slecht idee is om snel alles te regelen. Elke situatie, elke scheiding, ieders verhaal & persoonlijkheid is anders. Veel hangt af van hoe ver jullie staan in de verwerking van de scheidingsbeslissing. Soms is er wat tijd nodig vooraleer je klaar bent om de scheiding effectief te regelen. Dat wil niet zeggen dat alles stil hoeft te staan en dat er niets ondernomen wordt....
Tijdelijk uit elkaar - feitelijke scheiding als gehuwden
Een tijdelijke scheiding of proefscheiding bij twijfel tussen scheiden of blijven. Moet er iets op papier als we tijdelijk apart gaan wonen als gehuwden?
Je rechten en plichten bij scheiding in kaart.
Met de beslissing om uit elkaar te gaan verandert plots alles. Van het ene op het andere moment wordt veel onzeker en heb je naast veel emoties ook vele vragen. Welke zijn mijn rechten en plichten bij scheiding? Wat doen we met het huis? Hoe regelen we de toekomst voor ons kind? We helpen je op weg.
Schuldgevoel over de scheiding
Schuldgevoel bij scheiding komt vaak voor. Tegenover je ex of tegenover je kind(eren). Hoe ga je daar mee om?
Scheiding van tafel &bed - feitelijke scheiding - echtscheiding: de verschillen toegelicht.
Er is een groot verschil tussen een feitelijke scheiding, een scheiding van tafel & bed en een echtscheiding. Daarover lees je meer in deze blogpost.
Strijden om je kind bij scheiding...maar wat valt er te winnen?
Veel kinderen maken een scheiding tussen hun ouders mee. Maar als ze lijden, dan is dat vaak niet door de scheiding zelf...Waaronder wel? Daarover gaat deze blog.
Financiële afspraken voor je kind bij scheiding.
In een ouderschapsovereenkomst maak je als ouders ook afspraken over al de kosten van je kind, de kinderbijslag, fiscale voordelen, onderhoudsgeld,....Je leest er hieronder een uitgebreide blik op al deze aspecten om je daarin op weg te helpen.
Een kindrekening voor de kosten van je kind, hoe werkt dat?
Met een kindrekening betalen jullie als ouders de buitengewone en/of verblijfsoverstijgende kosten van je kind. Je leest in deze blogpost meer info over de kindrekening.
Fiscale aftrekbaarheid van onderhoudsgeld voor kinderen
Betaal je als ouder onderhoudsgeld voor je kind? Dan kan je dat voor 80% fiscaal inbrengen, mits je voldoet aan bepaalde voorwaarden.
Fiscaal co-ouderschap of fiscale aftrek onderhoudsgeld : hoe werkt dat?
Fiscaal co-ouderschap of fiscale aftrek onderhoudsgeld bij scheiding : hoe werkt dat? Wat is het meest gunstig?
Domicilie van je kind na scheiding : gevolgen
In een ouderschapsovereenkomst bepaal je als ouders ook waar het domicilie van je kind komt te staan. Wat zijn de gevolgen daarvan?
Woonstvergoeding bij scheiding
In het kader van scheiding valt regelmatig het woord woonstvergoeding. In deze blogpost deel ik enkele aandachtspunten, als bemiddelaar en jurist.
Omgangsrecht met je kleinkind als grootouders
Als alles goed is heb je een warme en fijne relatie met je kleinkind(eren). Soms verloopt het leven anders en duiken spanningen op. Scheiding is regelmatig een reden waardoor grootouders hun kleinkind minder of niet meer zien.
Eerste beslisser vs tweede "beslisser" bij scheiding
Soms beslissen partners samen om te scheiden, maar in de meeste situaties is er een "eerste beslisser" en voelt de andere partner zich verslagen. Hoe ga je daar mee om?
Do's & don'ts als je praat over de scheiding met je kind
Je kind vertellen dat de twee mensen die het belangrijkst zijn uit elkaar gaan...dat is waanzinnig moeilijk. Wat zeg je wel? Wat zeg je beter niet?
Verhuizen na scheiding
Verhuizen na de scheiding, welke gevolgen heeft dat voor de regeling van je kind?
5 tips als eerste hulp bij scheiding
Bij scheiding komen veel vragen op je af. Temidden van diepe emotie moet veel geregeld worden. Wij delen alvast vijf tips om jullie op weg te helpen.
Partneralimentatie of persoonlijk onderhoudsgeld
Soms heeft één van beide partners bij scheiding niet genoeg inkomsten om het alleen te redden. Dan bestaat de mogelijkheid om dat op te vangen via persoonlijk onderhoudsgeld of partneralimentatie.
13 tips om je kind te vertellen dat jullie scheiden.
Vertellen aan je kind dat jullie scheiden is niet gemakkelijk. Een moment om aandacht en zorg aan te besteden in elk geval. Als scheidingsbemiddelaar delen we 13 tips met je.
7 tips voor een verblijfsregeling op maat van je kind bij scheiding.
Hoe regelen jullie het verblijf van jullie kind als ouders bij scheiding? Waar hou je rekening mee? Daarin delen we graag enkele handvaten.
Wat met het huis bij scheiding?
Bij een scheiding moet veel geregeld worden. Als jullie samen een huis in eigendom hebben, dan zal dat één van de onderwerpen zijn waarover een regeling nodig is. We helpen je alvast op weg door de mogelijkheden te schetsen.
Met deze tips vermijd je een vechtscheiding.
Via bemiddeling kunnen ook jullie samen & respectvol de scheiding regelen. Het doel is hetzelfde als andere manieren om uit elkaar te gaan: tot een regeling komen die in een juridisch document wordt vertaald. Wel verloopt dat via een andere weg dan bij een procedure.
Birdnesting
In de meeste situaties verhuizen kinderen bij scheiding van de ene naar de andere ouder. Soms...is het omgekeerd en verhuizen ouders heen-en-weer terwijl de kinderen in het huis blijven.
Vermijd "wisselstress" : 10 tips om het wisselmoment gemakkelijker te maken voor je kind.
Heen-en-weer verhuizen na scheiding. Dat is voor veel kinderen niet altijd gemakkelijk. Hoe ga je als ouder om met “wisselstress” bij je kind?
Tips om je proefscheiding in goede banen te leiden.
Overweeg je een proefscheiding? Dan help ik je graag op weg met tips, juridische informatie en antwoord op je vragen.
Zo maak je goed ruzie & ruzie goed : conflictwijsheid in 3 stappen.
Hou jij net als de meeste mensen niet van ruzie en conflict? Ontdek dan hoe je goed ruzie kan maken en ruzie kan goedmaken.
Bemiddeling in quotes - week van de bemiddeling 2020
Week van de bemiddeling - mijn passie als bemiddelaar uitgedrukt in quotes
Bemiddeling in quotes - week van de bemiddeling 2020
Week van de bemiddeling - mijn passie als bemiddelaar uitgedrukt in quotes
Jij bent jij en ik ben ik
Liefde is de lijm...zo simpel is het!
Na deze ervaring ga ik veel minder woorden gebruiken voor iets waar ik ten volle in geloof: liefde is de lijm.....die zorgt voor verbinding. In geluk, maar ook in verdriet. Ook na een scheiding.
