Partneralimentatie of persoonlijk onderhoudsgeld
![]()
Partneralimentatie: wat zegt de wet?
Partneralimentatie: wat zegt de wet?Het wettelijk kader wordt bepaald door artikel 301 van ons Burgerlijk wetboek
In eerste instantie zegt de wet dat echtgenoten op elk ogenblik een overeenkomst kunnen sluiten over een uitkering tot levensonderhoud, over het bedrag en de modaliteiten om het bedrag te herzien. Scheiden jullie dus met onderlinge toestemming, dan maken jullie ook hierover onderlinge afspraken.
Wellicht wil je ook dan wel weten wat de wet zegt, en dat lees je hieronder.
Al gaat het vervolg van het wetsartikel eigenlijk over de context van een procedure. Want de wet stelt verder dat als blijkt dat een onderlinge afspraak niet mogelijk is, de rechter beslist op basis van "behoeftigheid".
Wie echter een zware fout begin waardoor het samenleven onmogelijk werd zal geen uitkering toegekend krijgen. De wet vult verder aan met situaties van ernstige misdrijven waartoe een partner werd veroordeeld zoals bijvoorbeeld verkrachting, opzettelijke slagen en verwoningen, vergiftiging.
Hoeveel onderhoudsgeld kan een rechter toekennen?
Net zoals dat is bij onderhoudsgeld voor kinderen schept de wet slechts een kader, door te stellen dat minstens de staat van behoefte gedekt moet zijn. Richtinggevende cijfers of berekeningsmethoden staan nergens omschreven.
"Behoeftigheid" is natuurlijk een vage term. In veel vonnissen of arresten zal je lezen dat het gaat om "relatieve behoeftigheid". Men kijkt naar wat als normale of gemiddelde levensstandaard kan worden beschouwd rekening houdend met opvoeding, sociale status, opleiding, leeftijd en gezondheid. Het is in elk geval niet meer zoals vroeger, toen er nog zoiets als een "schuldige" echtgenoot bestond en het principe de gelijkwaardige levensstandaard was. Economische zelfredzaamheid is nu de minimumnorm, en men kan niet zomaar uitgaan van de levensstijl van tijdens het huwelijk.
Dit begrip wordt in de wet enigszins verder ingevuld door te omschrijven dat rekening wordt gehouden met:
- inkomsten
- mogelijkheden (het verdienvermogen)
- de aanzienlijke economische terugval van de uitkeringsgerechtigde. De rechter kijkt wat dat betreft meer bepaald naar de duur van het huwelijk, de leeftijd, hoe tijdens het huwelijk het leven georganiseerd was (wie zorgde voor de kinderen, het huishouden,...bijvoorbeeld).
Heb je tijdens het huwelijk bijvoorbeeld niet gewerkt omdat je voor huishouden en kinderen zorgde, of werkte je kosteloos mee in de zaak van je partner,....dan zal daar in principe rekening mee gehouden worden. Enerzijds zullen rechters verwachten dat je je verdienvermogen uitput, anderzijds wordt ook rekening gehouden met eventuele beperkte kansen door jarenlang niet te werken of andere aspecten die invloed hebben op je mogelijkheden.
De maximale grens ligt alleszins op 1/3 van het inkomen van de uitkeringsplichtige.
Onderhoudsgeld wordt periodiek uitbetaald, in principe maandelijks, maar kan ook vervangen worden door een eenmalig kapitaal.
Hoe lang bestaat er recht op onderhoudsgeld?
De duurtijd kan niet langer zijn dan de duur van het huwelijk. Soms wordt dit omschreven in rechtspraak en rechtsleer als het huwelijk dat geen "win for life" is. Heel uitzonderlijk wordt die termijn verlengd, als blijkt dat na afloop van die termijn nog steeds behoeftigheid bestaat zonder dat de gerechtigde daar iets aan kan doen (onafhankelijk van de wil noemt de wetgever dat).
De rechter kan beslissen dat de uitkering degressief zal zijn, met andere woorden afneemt over een bepaalde periode. Zo krijgt iemand de kans om stilaan weer financieel zelfredzaam te worden.
Natuurlijk zal de rechter weigeren of een verminderde uitkering toekennen als aangetoond wordt dat iemand behoeftig is door eenzijdige beslissingen die niet gerechtvaardigd werden door de noden van de familie.
Wat bij wijzigingen in de financiële situatie na echtscheiding?
De rechtbank kan de uitkering afschaffen, verhogen of verminderen door een latere beslissing als er nieuwe omstandigheden zijn buiten de wil om die zorgen dat het bedrag niet langer aangepast is. Dit laatste geldt ook als via een echtscheiding met onderlinge toestemming een overeenkomst tussen partners werd gemaakt. Hoewel in veel situaties afstand wordt gedaan van het recht tot herziening in een scheidingsovereenkomst. Dan kan natuurlijk een herziening niet meer. Zolang het huwelijk niet ontbonden is kan je trouwens geen afstand doen van je rechten op een uitkering.
Ook als ná het vonnis de vereffening en verdeling wordt afgehandeld waardoor de financiële situatie aanzienlijk veranderd is, kan de rechtbank aanpassen.
Wanneer vervalt het recht op uitkering?
- als de termijn waarvoor werd toegekend verstreken is
- bij overlijden van de onderhoudsplichtige, maar de onderhoudsgerechtigde kan dan wel levensonderhoud vorderen van de nalatenschap
- als de uitkeringsgerechtigde hertrouwt of wettelijk gaat samenwonen, of gaat samenleven op een manier die vergelijkbaar is aan een huwelijk. Tenzij de partners anders overeenkomen uiteraard.
Wat je nog best weet over persoonlijk onderhoudsgeld?
Fiscale gevolgen
Krijg je onderhoudsgeld, dan word je daarop belast. Meer bepaald geef je 80 % aan als inkomen. Wordt de uitkering betaald als een eenmalig kapitaal dan wordt 80 % van dat kapitaal omgezet in een fictieve leeftijd en betaal je levenslang belastingen volgens een bepaalde rente..
Betaal je onderhoudsgeld, dan mag je 80% van de betaalde bedragen fiscaal inbrengen. Betaal je via een eenmalig kapitaal, dan mag je het betaalde bedrag spreiden over drie jaar.
![]()
Persoonlijk onderhoudsgeld in het kader van bemiddeling.
Persoonlijk onderhoudsgeld in het kader van bemiddeling.Het grote verschil tussen procedure en bemiddeling is natuurlijk dat jullie in kader van bemiddeling samen afspraken maken. Je weet dat ik voorstander ben van regelingen op maat, van samen zoeken naar oplossingen en daarin het hele plaatje voor ogen nemen.
Ik merk dat financiële zorgen over de toekomst een grote rol spelen bij scheiding. En dat het in de praktijk inderdaad regelmatig voorvalt dat één partner in een afhankelijke positie zit, dat er een groot onevenwicht is op financieel vlak,... Tegelijk merk ik dat "geld" en financiën vaak een gevoelig onderwerp zijn. Wellicht mede omdat de financiële gevolgen van scheiding verstrekkend zijn voor beide partners.
De mama die koos om voor de kinderen en huishouden te zorgen, daardoor geen eigen inkomsten en dus ook geen toekomstige pensioenrechten uitbouwde, geen werkervaring opdeed,....dat heeft een immense impact op haar economische zelfredzaamheid. De man die steeds keihard werkte om voor zijn gezin te zorgen en daardoor minder tijd doorbracht bij de kinderen, maar daar nu verandering in wil en mee de zorg en opvoeding wil opnemen. Dat heeft natuurlijk vaak financiële gevolgen.
Tijdens een huwelijk maken partners vaak keuzes waarvan ze de impact bij scheiding niet kennen. Bemiddeling is dan dé manier om samen en respectvol naar evenwichten te zoeken. Want door er open over te spreken lukt het meestal om mogelijkheden in kaart te brengen voor oplossingen die voor ieder redelijk en haalbaar zijn.
Het kader van een procedure is trouwens helemaal anders dan bemiddeling en echtscheiding met onderlinge toestemming. In een procedure verloopt alles stap per stap: er komen voorlopige maatregelen, de echtscheiding wordt uitgesproken, er komt een uitspraak over persoonlijk onderhoudsgeld, en aan het einde van de rit volgt pas de vereffening en verdeling (het definitief verdelen en toewijzen van goederen, gelden, woning,....).
In het kader van bemiddeling om te komen tot scheiding met onderlinge toestemming wordt alles in één keer geregeld. Daardoor zijn er heel wat meer opties om te zorgen dat ook op financieel vlak afspraken gemaakt worden om onevenwicht of grote bezorgdheden op te vangen. Met het globale plaatje meteen voor ogen.
Soms roept onderhoudsgeld weerstand op. Bij de partner die zou moeten betalen, maar regelmatig ook bij de partner die zou moeten ontvangen. Zo blijft er een vorm van verbondenheid en afhankelijkheid bestaan.
Soms zijn er andere mogelijkheden om tot oplossingen te komen: door de beschikbare gelden zo te verdelen dat ieder financieel verder kan, door een onroerend goed in onverdeeldheid te houden en de financieel zwakkere partner er te laten verblijven zonder al te hoge kosten,...
Er zijn talloze andere voorbeelden te bedenken, en het is goed om te weten dat je met een open geest en bereidheid wellicht samen tot oplossingen kan komen waar ieder achter kan staan. Vaak zelfs met een win-win tot gevolg.
Heb je nood aan meer informatie of overweeg je via bemiddeling te scheiden? Contacteer me gerust! Ik help je graag op weg.
Deel met je vrienden:
Hoe vermijd je negatieve gevolgen van de scheiding voor je kind ?
In het leven van een kind verandert veel als ouders uit elkaar gaan. In deze blogpost geef ik gedeeltelijk antwoord op de vraag hoe je kan vermijden dat je kind lijdt. Ik baseer me dit keer hoofdzakelijk op wetenschappelijk onderzoek in Vlaanderen, aangevuld met ervaringen uit mijn bemiddelingspraktijk.
Scheiden als partners, niet als ouders: Living Together Apart
In haar zoektocht naar houvast & inspiratie ontmoet ik een partner-mama. Ze gaat samen met de papa van haar kinderen een toekomst tegemoet waarin ze niet langer partners zullen zijn, maar wel nog heel actief samen ouders. Ze blijven ondanks hun scheiding onder één dak wonen, gaan co-housen dus. Ons gesprek ging over hóe ze hun nieuwe leven kunnen organiseren; haar emoties en onzekerheden; en de verwerking van de breuk. Én haar wens om ‘lotgenoten’ te ontmoeten. Een vraag die ik wel vaker krijg.
Gescheiden als partners, samen ouders
Samen ouders zijn na scheiding...uit elkaar gaan als partners, maar niet als ouders...het belang van je kind centraal stellen bij scheiding...Het is lastig, maar tegelijk ook eenvoudig...
Scheiden of blijven?
Aan de beslissing om uit elkaar te gaan gaat een lange periode van twijfel tussen scheiden of blijven vooraf. Wanneer ben je zeker genoeg? Waar kan je terecht met je vragen?
Samen scheiden...kan elk koppel dat?
Samen scheiden. Mekaar loslaten en tegelijk samenwerken aan een nieuwe toekomst. Hoe doe je dat? En kan iedereen dat? Ik deel graag mijn ervaringen als bemiddelaar, omdat ik het iedereen toewens.
Hoofd & hart gescheiden...
Een ietwat andere blogpost misschien dan je zou verwachten op een webpagina over scheiden. Nochtans is dit het soort scheiding, minstens innerlijk conflict dat ieder van ons wel eens meemaakt volgens mij. Tussen hart & hoofd. En in het gedicht vind ik veel analogie terug tussen de andere, de 'échte' scheidingen ook.
Een huis kopen als de scheiding nog niet rond is?
Kan ik al een eigen huis kopen als de scheiding nog niet rond is? Die vraag wordt ook in het kader van scheidingsbemiddeling vaak gesteld.
Scheiden als partners, niet als ouders.
Jullie gaan uit elkaar...dat is heftig. En natuurlijk heeft een scheiding ook gevolgen voor je kind.
Mag je kind kiezen vanaf 12 jaar bij wie het woont?
Heeft je kind vanaf 12 jaar een beslissende stem in de verblijfsregeling? Ik zet het voor je op een rij.
De mindset van een (scheidings)professional
Mag je kind zelf zijn domicilie wijzigen als het ouder is dan 18 jaar?
Bij scheiding wordt ook geregeld welke verblijfsregeling geldt en waar het domicilie van je kind staat. Maar wat als je kind meerderjarig is of wordt?
De beste verblijfsregeling voor je kind bij scheiding?
Eén van de grote beslissingen om als ouders te nemen bij scheiding is de wijze waarop jullie het verblijf van je kind regelen. Hoe doe je dat best?
Hoe vertel ik mijn partner dat ik wil scheiden? De scheidingsmelding
Je wil je partner te vertellen dat je wil scheiden...maar hoe begin je daar aan…? Een goede scheidingsmelding is cruciaal. Ik ben overtuigd dat veel vechtscheidingen ontstaan in dit moment en de periode die er op volgt. Begrijpelijk dat je dat moeilijk vindt. Ik deel enkele tips.
Snel scheiden of tijd nemen?
Dikwijls leeft de wens om snel alles te regelen eens de beslissing om uit elkaar te gaan genomen werd. Regelmatig zelfs bij de partner die eigenlijk niet wilde scheiden. Je zal me niet horen zeggen dat het altijd een slecht idee is om snel alles te regelen. Elke situatie, elke scheiding, ieders verhaal & persoonlijkheid is anders. Veel hangt af van hoe ver jullie staan in de verwerking van de scheidingsbeslissing. Soms is er wat tijd nodig vooraleer je klaar bent om de scheiding effectief te regelen. Dat wil niet zeggen dat alles stil hoeft te staan en dat er niets ondernomen wordt....
Tijdelijk uit elkaar - feitelijke scheiding als gehuwden
Een tijdelijke scheiding of proefscheiding bij twijfel tussen scheiden of blijven. Moet er iets op papier als we tijdelijk apart gaan wonen als gehuwden?
Je rechten en plichten bij scheiding in kaart.
Met de beslissing om uit elkaar te gaan verandert plots alles. Van het ene op het andere moment wordt veel onzeker en heb je naast veel emoties ook vele vragen. Welke zijn mijn rechten en plichten bij scheiding? Wat doen we met het huis? Hoe regelen we de toekomst voor ons kind? We helpen je op weg.
Schuldgevoel over de scheiding
Schuldgevoel bij scheiding komt vaak voor. Tegenover je ex of tegenover je kind(eren). Hoe ga je daar mee om?
Scheiding van tafel &bed - feitelijke scheiding - echtscheiding: de verschillen toegelicht.
Er is een groot verschil tussen een feitelijke scheiding, een scheiding van tafel & bed en een echtscheiding. Daarover lees je meer in deze blogpost.
Strijden om je kind bij scheiding...maar wat valt er te winnen?
Veel kinderen maken een scheiding tussen hun ouders mee. Maar als ze lijden, dan is dat vaak niet door de scheiding zelf...Waaronder wel? Daarover gaat deze blog.
Financiële afspraken voor je kind bij scheiding.
In een ouderschapsovereenkomst maak je als ouders ook afspraken over al de kosten van je kind, de kinderbijslag, fiscale voordelen, onderhoudsgeld,....Je leest er hieronder een uitgebreide blik op al deze aspecten om je daarin op weg te helpen.
Een kindrekening voor de kosten van je kind, hoe werkt dat?
Met een kindrekening betalen jullie als ouders de buitengewone en/of verblijfsoverstijgende kosten van je kind. Je leest in deze blogpost meer info over de kindrekening.
Fiscale aftrekbaarheid van onderhoudsgeld voor kinderen
Betaal je als ouder onderhoudsgeld voor je kind? Dan kan je dat voor 80% fiscaal inbrengen, mits je voldoet aan bepaalde voorwaarden.
Fiscaal co-ouderschap of fiscale aftrek onderhoudsgeld : hoe werkt dat?
Fiscaal co-ouderschap of fiscale aftrek onderhoudsgeld bij scheiding : hoe werkt dat? Wat is het meest gunstig?
Domicilie van je kind na scheiding : gevolgen
In een ouderschapsovereenkomst bepaal je als ouders ook waar het domicilie van je kind komt te staan. Wat zijn de gevolgen daarvan?
Woonstvergoeding bij scheiding
In het kader van scheiding valt regelmatig het woord woonstvergoeding. In deze blogpost deel ik enkele aandachtspunten, als bemiddelaar en jurist.
Omgangsrecht met je kleinkind als grootouders
Als alles goed is heb je een warme en fijne relatie met je kleinkind(eren). Soms verloopt het leven anders en duiken spanningen op. Scheiding is regelmatig een reden waardoor grootouders hun kleinkind minder of niet meer zien.
Eerste beslisser vs tweede "beslisser" bij scheiding
Soms beslissen partners samen om te scheiden, maar in de meeste situaties is er een "eerste beslisser" en voelt de andere partner zich verslagen. Hoe ga je daar mee om?
Do's & don'ts als je praat over de scheiding met je kind
Je kind vertellen dat de twee mensen die het belangrijkst zijn uit elkaar gaan...dat is waanzinnig moeilijk. Wat zeg je wel? Wat zeg je beter niet?
Verhuizen na scheiding
Verhuizen na de scheiding, welke gevolgen heeft dat voor de regeling van je kind?
5 tips als eerste hulp bij scheiding
Bij scheiding komen veel vragen op je af. Temidden van diepe emotie moet veel geregeld worden. Wij delen alvast vijf tips om jullie op weg te helpen.
13 tips om je kind te vertellen dat jullie scheiden.
Vertellen aan je kind dat jullie scheiden is niet gemakkelijk. Een moment om aandacht en zorg aan te besteden in elk geval. Als scheidingsbemiddelaar delen we 13 tips met je.
7 tips voor een verblijfsregeling op maat van je kind bij scheiding.
Hoe regelen jullie het verblijf van jullie kind als ouders bij scheiding? Waar hou je rekening mee? Daarin delen we graag enkele handvaten.
Wat met het huis bij scheiding?
Bij een scheiding moet veel geregeld worden. Als jullie samen een huis in eigendom hebben, dan zal dat één van de onderwerpen zijn waarover een regeling nodig is. We helpen je alvast op weg door de mogelijkheden te schetsen.
Met deze tips vermijd je een vechtscheiding.
Via bemiddeling kunnen ook jullie samen & respectvol de scheiding regelen. Het doel is hetzelfde als andere manieren om uit elkaar te gaan: tot een regeling komen die in een juridisch document wordt vertaald. Wel verloopt dat via een andere weg dan bij een procedure.
Birdnesting
In de meeste situaties verhuizen kinderen bij scheiding van de ene naar de andere ouder. Soms...is het omgekeerd en verhuizen ouders heen-en-weer terwijl de kinderen in het huis blijven.
Vermijd "wisselstress" : 10 tips om het wisselmoment gemakkelijker te maken voor je kind.
Heen-en-weer verhuizen na scheiding. Dat is voor veel kinderen niet altijd gemakkelijk. Hoe ga je als ouder om met “wisselstress” bij je kind?
Tips om je proefscheiding in goede banen te leiden.
Overweeg je een proefscheiding? Dan help ik je graag op weg met tips, juridische informatie en antwoord op je vragen.
Zo maak je goed ruzie & ruzie goed : conflictwijsheid in 3 stappen.
Hou jij net als de meeste mensen niet van ruzie en conflict? Ontdek dan hoe je goed ruzie kan maken en ruzie kan goedmaken.
Bemiddeling in quotes - week van de bemiddeling 2020
Week van de bemiddeling - mijn passie als bemiddelaar uitgedrukt in quotes
Bemiddeling in quotes - week van de bemiddeling 2020
Week van de bemiddeling - mijn passie als bemiddelaar uitgedrukt in quotes
Jij bent jij en ik ben ik
Liefde is de lijm...zo simpel is het!
Na deze ervaring ga ik veel minder woorden gebruiken voor iets waar ik ten volle in geloof: liefde is de lijm.....die zorgt voor verbinding. In geluk, maar ook in verdriet. Ook na een scheiding.
