Domicilie van je kind na scheiding : gevolgen

Domicilie van je kind bij scheiding

In een ouderschapsovereenkomst bepaal je als ouders ook waar het domicilie van je kind komt te staan. 

Wat zijn de gevolgen daarvan?

Hoewel je kind in realiteit op twee plaatsen woont na de scheiding, kan het domicilieadres slechts op één plek staan. Daar zijn enkele gevolgen aan verbonden,.

Waar zet je het domicilie van je kind?

Daar waar je kind hoofdzakelijk verblijft.

Kiezen jullie voor een gelijkmatig verdeeld verblijf ('verblijfsco-ouderschap), dan beslissen jullie als ouders waar je het hoofdverblijf van je kind vestigt. 

De andere ouder kan dan wel je kind inschrijven in het verblijfsregister. Daardoor krijgt ook je kind dan de voordelen die de stad of gemeente aan inwoners verleent. Bv. kunnen deelnemen aan sportkampen, korting op toegang tot het zwembad,....

Welke gevolgen zijn verbonden aan het domicilie?

Ik merk in bemiddelingsgesprekken met ouders vaak dat er een emotioneel aspect verbonden is aan het domicilie. Dat sommige ouders het met andere woorden belangrijk vinden dat hun kind ook officieel bij hun gedomicilieerd staat. Soms zorgt dat voor wat spanning, want zoals je weet kan je kind slechts op één adres worden ingeschreven, zelfs bij een week-weekregeling of andere gelijk verdeelde verblijfsregeling.

Als je kind bij jou gedomicilieerd is, dan ontvang jij alle officiële briefwisseling voor je kind. Moet bijvoorbeeld het kids-id of de identiteitskaart voor je kind aangepast of vervangen worden, is er een ziekenhuisfactuur te betalen,....dan ontvang jij de oproepen daartoe.

Daarnaast zijn er een aantal gevolgen met financiële weerslag.

De gevolgen met financiële impact van het domicilie van je kind.

Verhoogde belastingvrije sommen in de personenbelasting.

Als ouder met kinderen ten laste geniet je van een hogere belastingvrije som, met andere woorden: op een groter deel van je inkomsten worden géén belastingen geheven. Daardoor betaal je minder belastingen. (Meer info over de bedragen vind je hier)

(Enkel) bij gelijk verdeeld verblijf voorziet de wet fiscaal co-ouderschap. Jullie kunnen daar onderling van afwijken, en in veel situaties is dat ook financieel gunstiger. Fiscaal co-ouderschap wil zeggen dat jullie de belastingvrije sommen voor kind ten laste verdelen bij helften.

Kiezen jullie voor fiscaal co-ouderschap dan blijft het zo dat een kind fiscaal ten laste van één van jullie staat (de ouder waar het kind gedomicilieerd is geniet de verminderde bedrijfsvoorheffing via het loon), maar staat wel de helft van de belastingvrije som af aan de andere ouder. Dat gebeurt naar aanleiding van de aanslag, door het juiste vakje (‘fiscaal co-ouderschap’) aan te kruisen in je fiscale aangifte. Op die manier worden dan de voordelen voor de helft doorgeschoven naar de andere ouder.

De voorwaarde voor fiscaal co-ouderschap is dat jullie overeenkomst bekrachtigd wordt bij vonnis en dat de overeenkomst expliciet vermeldt dat de huisvesting van je kind gelijk verdeeld is en dat jullie akkoord gaan om de toeslag op de belastingvrije sommen gelijk te verdelen.

Is het altijd voordelig?

Dat hangt erg af van de situatie. Vanaf 3 kinderen zou het steeds nadelig zijn alleszins. Naarmate kinderen ouder worden en de kosten toenemen kan het ook zo zijn dat fiscaal co-ouderschap niet het meest voordelige systeem is.

Betaalt één van jullie onderhoudsgeld voor je kind, of betaal je op een kindrekening (allebei) maandelijks bedragen; dan kan het best zijn dat het voordeliger is om 80% daarvan in te brengen, waardoor het wordt afgetrokken van je netto belastbaar inkomen.

Dat kan enkel als je kind niet ten laste van jou staat en niet bij jou gedomicilieerd is.

Het gevolg is dan dat de andere ouder de toeslag op de belastingvrije som volledig ontvangt.

Is er dus geen fiscaal co-ouderschap (in vele situaties is het gunstiger is dat één ouder het kind ten laste heeft, en de andere ouder onderhoudsgeld fiscaal kan inbrengen), dan kan de andere ouder onderhoudsgelden voor 80 % fiscaal inbrengen. Deze bedragen worden dan afgetrokken van het netto belastbaar inkomen, en ook dat resulteert in minder te betalen belastingen. Dat gaat dan zowel over het onderhoudsgeld dat aan de andere ouder wordt betaald, als over bijdragen in de buitengewone en verblijfsoverstijgende kosten. Ook als ze op een kindrekening worden gestort. 

Samengevat:

• fiscaal co-ouderschap
  • bij gelijk verdeeld verblijf
  • domicilie kan slechts bij één ouder, die dan de verminderde bedrijfsvoorheffing geniet
  • één ouder heeft dan het kind fiscaal ten laste, maar via het aanslagbiljet worden de verhoogde belastingvrije sommen voor de helft doorgeschoven naar de andere ouder
  • jullie overeenkomst moet dan uitdrukkelijk fiscaal co-ouderschap vermelden, en ze moet bekrachtigd worden door de Familierechtbank of geregistreerd
• geen fiscaal co-ouderschap
  • de ouder waar het kind gedomicilieerd is heeft het kind fiscaal ten laste en geniet van de belastingvrije sommen. 
  • de ouder die het kind ten laste heeft kan onderhoudsgeld níet fiscaal inbrengen, ook niet de eventuele bijdragen op de kindrekening. Omdat die ouder het voordeel van kind ten laste heeft.
  • de andere ouder (waar het kind níet gedomicilieerd is) kan 80 % van betaalde onderhoudsbijdragen (voor zowel verblijfsgebonden, buitengewone als verblijfsoverstijgende kosten) fiscaal inbrengen, waardoor ze worden afgetrokken van diens netto belastbaar inkomen

Gevolgen op vlak van de bedrijfsvoorheffing

Ontvang je loon, dan wordt via je loon een voorschot op te betalen belastingen ingehouden. Dat is de bedrijfsvoorheffing.

Hiervoor is er geen bijzondere regeling in het kader van verblijfsco-ouderschap. Het domicilie van je kind bepaalt met andere woorden welke ouder vermindering krijgt van bedrijfsvoorheffing.

Over hoeveel gaat het? Dat vind je hier.

Gevolgen op vlak van ziektekosten

Je kind is aangesloten bij de mutualiteit via één van de ouders. 

Jullie kiezen dat onderling, en het is in principe niet gekoppeld aan het domicilieadres van je kind. Terugbetalingen van de mutualiteit komen toe op rekening van de ouder aan wiens ziekenboekje het kind gekoppeld is of, als jullie dat zo doorgeven aan de mutualiteit, op een kindrekening.

Wanneer is het domicilie van je kind wel relevant in het kader van ziektekosten?

Voor de maximumfactuur, die per gezin bekeken wordt. Heeft jouw gezin medische kosten die een bepaald plafond overschrijven, dan krijg je hogere/nagenoeg volledige terugbetaling. Daarvoor kijkt de mutualiteit naar het domicilie.

Gevolgen op vlak van de kinderbijslag

In een ouderschapsovereenkomst beslissen jullie als ouders ook aan wie de kinderbijslag wordt uitbetaald. Aan één van jullie bijvoorbeeld, of op een kindrekening. 

Ligt je inkomen onder een bepaalde grens dan heb je mogelijk recht op een sociale toeslag.

Kiezen jullie voor verblijfsco-ouderschap, én beslissen jullie dat de kinderbijslag aan ieder toekomt, dan kijkt de uitbetaler van de kinderbijslag naar de situatie in elk gezin apart. Heeft slechts één van jullie recht op toeslag, dan krijg je de helft van de toeslag.

Is er geen verblijfsco-ouderschap, dan wordt gekeken naar de plek waar het kind hoofdzakelijk verblijft. En in essentie is dat ook waar het domicilie staat en ontvangt die ouder de volledige sociale toeslag.

Gevolgen voor de studiebeurs.

Sinds schooljaar 2019-2020 wordt de studiebeurs uitbetaald door de uitbetaler van de kinderbijslag, en gebeurt dat ook automatisch (zonder dat een aanvraag nodig is). Dat verandert zodra je kind na het secundair onderwijs gaat verder studeren. Dan is wel nog steeds een aanvraag nodig en dien je die ook nog steeds in bij de dienst Studietoelagen van de Vlaamse Gemeenschap.

Ook in dat verband is het domicilie van je kind doorslaggevend, want men kijkt naar het inkomen van het gezin waar het kind gedomicilieerd is.

Gevolgen als je een invaliditeitsuitkering ontvangt.

Ben je langer dan een jaar arbeidsongeschikt, dan ontvang je een invaliditeitsuitkering. 

Ben je alleenstaand dan is de uitkering 55 % van een (begrensd) brutoloon. , ben je samenwonend dan is dat 40 %.

Heb je echter ook een kind ten laste, dan is dat 65 %. Daarmee wordt in deze context bedoeld dat je kind bij jou gedomicilieerd is óf dat je een onderhoudsbijdrage betaalt van minimaal 111,55 € per maand en dat die verplichting is bekrachtigd bij vonnis of notarieel bepaald.

Gevolgen op vlak van de onroerende voorheffing

De jaarlijks te betalen belasting op onroerend goed vermindert voor wie kinderbijslaggerechtigde kinderen heeft, en de stijging verloopt in functie van het aantal kinderen. Heb je twee kinderen bij jou gedomicilieerd, die recht geven op kinderbijslag, dan krijg je automatisch korting.

Je vindt hier meer info. 

Vanaf 1.1.2023 zijn er wijzigingen in werking getreden. Bij gelijk verdeeld verblijf kan de andere ouder waar de kinderen níet gedomicilieerd zijn, vanaf nu een evenredig deel van het voordeel toegekend krijgen. De voorwaarden zijn dezelfde: minstens 2 kinderen die recht geven op gezinsbijslag. Om de vermindering te krijgen moet vóór 31 maart van het aanslagjaar aanvraag gebeuren bij de Vlaamse belastingdient, waarbij de gelijkmatige huisvesting wordt aangetoond. Als bewijs kan dienen een rechterlijke beslissing, maar ook een (op uiterlijk 1 januari van het aanslagjaar) ondertekende overeenkomst. 

Het gaat om een vermindering van 8 € per kind, bedragen die vanaf aanslagjaar 2024 geïndexeerd worden.

Gevolgen op vlak van de waterfactuur

Op je waterfactuur betaal je een vast bedrag en daarnaast je waterverbruik. Per gedomicilieerde op jouw adres krijg je een korting op het vastrecht. Volgens info op de website van vmm gaat dat over 20 € per gedomicilieerde. (Voor meer info, klik hier door naar de gerelateerde webpagina waar ik die info vond.)

Die korting komt dus toe aan de ouder waar het kind gedomicilieerd is, ook bij verblijfsco-ouderschap.

Conclusie over domicilie

Je hebt nu een beeld van de gevolgen van het domicilieadres van je kind, dat kan helpen om alles in kaart te brengen. In het kader van een bemiddeling maken jullie daarover samen keuzes, afgestemd op jullie concrete situatie.

Ook dat aspect bespreek ik dus samen met jullie, zodat jullie geïnformeerd beslissingen kunnen nemen.

Overweeg je via bemiddeling samen & respectvol de scheiding te regelen? 

Dan hoop ik je snel te ontmoeten. Je kan me bereiken via een mailtje of dit contactformulier. Ik antwoord je persoonlijk zo snel als het me lukt.

Volg perspectieven op facebook voor inspiratie en informatie over alles dat te maken heeft met bemiddeling, verbinding, communicatie en scheiding.